Podstawowym zadaniem hodowli lasu jest zachowanie i wzbogacanie lasów istniejących (odnawianie) oraz tworzenie nowych (zalesianie), z respektowaniem warunków przyrodniczych i procesów naturalnych. Hodowla lasu obejmuje zbiór i przechowywanie nasion drzew, produkcję sadzonek na szkółkach, zakładanie oraz pielęgnację i ochronę upraw leśnych oraz drzewostanów.

Hodowla lasu korzysta z dorobku nauk przyrodniczych, m.in. klimatologii, gleboznawstwa, botaniki czy fizjologii roślin. W pracach hodowlanych leśnicy dążą do dostosowania składu gatunkowego lasu do siedliska. Dzięki temu las jest bardziej odporny na zagrożenia.

Las, jeśli nie powstał w sposób naturalny, jest sadzony przez leśników. Sadzonki hoduje się w szkółkach. Uprawy są poddawane zabiegom pielęgnacyjnym i ochronnym. Mają one stworzyć optymalne warunki wzrostu dla drzew najbardziej pożądanych w składzie gatunkowym rosnącego drzewostanu. Ostatnim elementem hodowli jest wycinka drzew dojrzałych, tak aby możliwe było odnowienie lasu, w sposób optymalny dla wymagań rosnących gatunków drzew.

Zestawienie zadań gospodarczych z zakresu hodowli lasu przyjętych na okres realizacji PUL na lata 2025 - 2034

W bieżącym 10-leciu przewiduje się 815,74 ha odnowień i zalesień otwartych. Realizując powyższe zadania pamiętamy o wykorzystywaniu istniejących odnowień naturalnych, których jakość i rozwój zapewniają dalszy sukces hodowlany.

Odnowienia pod osłoną drzewostanów związane z rębnią częściową, gniazdową i stopniową zaplanowano na powierzchni 1111,72 ha. W drzewostanach użytkowanych rębniami złożonymi (II, IIIB i IV) w miarę możliwości będziemy dążyć do uzyskania odnowienia naturalnego. Tam, gdzie nie powstanie młode pokolenie z obsiewu naturalnego wykonamy podsadzenia lub podsiew, np. przy przebudowie drzewostanów. W drzewostanach użytkowanych i przewidzianych do użytkowania rębnią IIIA planuje się odnowienie sztuczne na powierzchni 340,30 ha.

Podsadzenia (wprowadzanie II piętra) zaprojektowano na siedliskach BMśw, LMśw i Lśw na powierzchni 155,17 ha, w drzewostanach IIa-IVa kl. wieku. Poprawki i uzupełnienia przewidywane są w wysokości 225,63 ha, w tym poprawki na gruntach projektowanych do odnowienia i zalesienia (zgodnie z zaleceniem KZP - 10%) – 210,55 ha.

Pielęgnowaniem gleby planujemy objąć powierzchnię 871,23 ha. Jest to powierzchnia manipulacyjna, nieobejmująca wielokrotności zabiegów.

Czyszczenia wczesne w uprawach istniejących projektuje się wykonać na powierzchni 743,68 ha. Łączna obligatoryjna powierzchnia pielęgnowania upraw wynosić będzie 1614,91 ha.

Czyszczenia późne – bez pozyskania grubizny (CP) zaplanowano na powierzchni 3470,35 ha.

Zabiegi agrotechniczne przewiduje się wykonać na powierzchni 1812,98 ha.

Wykonując prace hodowlane będziemy zwracać szczególną uwagę, ażeby na granicy pole - las, woda - las oraz wzdłuż szlaków komunikacyjnych wprowadzane były gatunki liściaste, tak w formie podsadzeń i podszytów, jak i - zwłaszcza na uboższych siedliskach - przy odnawianiu zrębów. Pozwoli to we właściwy sposób kształtować strefę ekotonową, a ponadto wpłynie korzystnie na zabezpieczenie przeciwpożarowe obszarów leśnych. Na każdym etapie prac hodowlanych będziemy popierać w składach drzewostanów gatunki rodzime, zgodne z warunkami siedliskowymi.

W Nadleśnictwie Bytów bazę nasienną stanowią:

• wyłączone drzewostany nasienne,
• gospodarcze drzewostany nasienne,
• drzewa mateczne,
• źródła nasion.

1. Wyłączone drzewostany nasienne

Nadleśnictwo Bytów posiada sześć wyłączonych drzewostanów nasiennych w siedmiu pododdziałach o łącznej powierzchni 82,36 ha.   

2. Gospodarcze drzewostany nasienne

Według stanu na 01.01.2025 r. na terenie Nadleśnictwa Bytów zaewidencjonowano gospodarcze drzewostany nasienne w 79 pododdziałach o łącznej               powierzchni 482,02 ha.

3. Drzewa mateczne

Na terenie Nadleśnictwa uznano 30 drzew matecznych w tym 25 drzew sosny zwyczajnej oraz 5 drzew daglezji zielonej.

4. Źródła nasion

W Nadleśnictwie Bytów do źródeł nasion zaliczono drzewa: Lipa drobnolistna, Grab pospolity, klon jawor, lipa szerokolistna, jesion wyniosły, czereśnia ptasia, klon zwyczajny.

5. Uprawy pochodne

          Na terenie Nadleśnictwa Bytów zatwierdzono do realizacji 12 bloków upraw pochodnych o łącznej powierzchni 999,99 ha. Według stanu na 1.01.2025 r. Nadleśnictwo posiada 903,60 ha (powierzchnia zredukowana – 898,29 ha) upraw pochodnych.

6. Uprawy testujące

Na terenie Nadleśnictwa Bytów zaewidencjonowano 3 uprawy testujące. W uprawach testujących założonych w oddz. 88g i 383c, w ramach realizacji zarządzenia nr 85 DGLP z 31 grudnia 2004 r. wprowadzającego do realizacji w LP „Program testowania potomstwa wyłączonych drzewostanów nasiennych, drzew doborowych, plantacji nasiennych i plantacyjnych upraw nasiennych”, reprezentowane jest potomstwo 26 WDN rosnących na terenie RDLP w Szczecinku i 29 WDN rosnących na terenie RDLP w Gdańsku.  

Produkcja szkółkarska

Materiał sadzeniowy na potrzeby Nadleśnictwa dostarczany jest z własnej szkółki leśnej zlokalizowanej w oddz. 432b na terenie leśnictwa Jutrzenka na powierzchni 15,82 ha. Powierzchnia produkcyjna szkółki, przeznaczona bezpośrednio do produkcji materiału sadzeniowego wynosi 9,90 ha. Duża ilość drzewostanów nasiennych wyłączonych, gospodarczych, drzew matecznych oraz źródeł nasion zapewnia dobrą jakość i wystarczającą ilość nasion. Tylko niewielką ilość sadzonek sprowadzamy
z innych nadleśnictw.